Dostępność to brak barier, , które uniemożliwiają lub utrudniają osobom ze szczególnymi potrzebami udział w różnych sferach życia na równi z innymi osobami.
Dostępność to umożliwienie każdej osobie dostępu do każdej sfery działalności instytucji
i w każdym czasie.
Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami wymienia podstawowe aspekty dostępności:
- dostępność architektoniczną,
- dostępność cyfrową,
- dostępność informacyjno-komunikacyjną.
Do grona osób ze szczególnymi potrzebami można zaliczyćmiędzy innymi
- osobę niepełnosprawną,
- osobę starszą,
- osobę ze złamaną kończyną,
- kobietę w ciąży,
- rodzica z małym dzieckiem,
- osobę z ciężkim bagażem,
- nie ma tu wymogu długotrwałości
Dostępność architektoniczna (art.6 ust.1)
a) zapewnienie wolnych od barier poziomych i pionowych przestrzeni komunikacyjnych budynków,
b) instalację urządzeń lub zastosowanie środków technicznych i rozwiązań architektonicznych w budynku, które umożliwią dostęp do wszystkich pomieszczeń, z wyłączeniem pomieszczeń technicznych,
c) zapewnienie informacji na temat rozkładu pomieszczeń w budynku, co najmniej w sposób wizualny i dotykowy lub głosowy,
d) zapewnienie wstępu do budynku osobie korzystającej z psa asystującego, o którym mowa w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 426, 568, 875),
e) zapewnieniu osobom ze szczególnymi potrzebami możliwości ewakuacji lub ich uratowania w inny sposób.
Wymienia się 8 zasad projektowania uniwersalnego spęłniające warunki dostępności:
- Identyczne zastosowanie – każdy powinien mieć równy dostęp do każdej przestrzeni (fizycznej i wirtualnej)
bez dodatkowych warunków. - Elastyczność użycia – użycie przez możliwie najszerszą grupę np. dostęp do domofonu na odpowiedniej wysokości, z miejscem na wózek, podparciem nadgarstka, komunikatami głosowymi i możliwością wyboru języka.
- Prosta i intuicyjna obsługa.
- Zauważalna informacja – niezależnie od okoliczności przestrzennych i możliwości odbiorcy.
- Tolerancja dla błędów – minimalizacja ryzyka błędnego użycia przedmiotów.
- Niski poziom wysiłku fizycznego – klamki lub dźwignie powinny działać bez wysiłku.
- Wymiary i przestrzeń dla podejścia i użycia – odpowiednie wymiary i przestrzeń dla każdego.
- Percepcja równości – równoprawny dostęp do środowiska, korzystania z usług w taki sposób,
- aby korzystający nie czuł się w jakikolwiek sposób dyskryminowany.
Dostępność informacyjno-komunikacyjna (art. 6 ust. 3)
Minimalne wymagania:
- obsługa z wykorzystaniem środków wspierających komunikowanie się, o których mowa w art. 3 pkt 5 ustawyz dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się (Dz U. z 2017 r. poz. 1824),ub przez wykorzystanie zdalnego dostępu online do usługi tłumacza strony internetowe i aplikacje,
- zapewnienia instalacji urządzeń lub innych środków technicznych do obsługi osób słabosłyszących, w szczególności pętli indukcyjnych, systemów FM lub urządzeń opartych o inne technologie, których celem jest wspomaganie słyszenia,
- zapewnienie na stronie internetowej danego podmiotu informacji o zakresie jego działalności – w postaci elektronicznego pliku zawierającego tekst odczytywany maszynowo, nagrania treści w polskim języku migowym oraz informacji w tekście łatwym do czytania,
- zapewnienie, na wniosek osoby ze szczególnymi potrzebami, komunikacji z podmiotem w formie określonej w wniosku o zapewnienie dostępności skierowany do podmiotu
Środki wspierające to środki umożliwiające kontakt poprzez np.:
- pocztę elektroniczną,
- wykorzystywanie SMS i MMS lub komunikatorów internetowych,
- instalację urządzeń lub innych środków technicznych do obsługi osób słabosłyszących,
w szczególności pętli indukcyjnych, systemów FM (nośnik dźwięku z wykorzystaniem
fal radiowych) lub innych urządzeń opartych o technologie, których celem jest
wspomaganie słyszenia.
Dostępność cyfrowa
Dostępność cyfrowa oznacza możliwość korzystania z treści elektronicznej przez jak
największą liczbę użytkowników w jak największym zakresie.
Dostępny cyfrowo serwis internetowy, aplikacja, dokument lub multimedium elektroniczne,
powinny umożliwiać uniwersalne, wygodne i intuicyjne ich wykorzystanie.
Dostępność cyfrowa to także dostępność zawarta w dokumentach, które tworzymy, napisach,
komunikatach, ogłoszeniach itd.
Wskazówki dotyczące tworzenia tekstów:
- wyrównuj tekst do lewej strony – nie stosuj justowania,
- do rozsuwania znaków używaj funkcji „tekst rozstrzelony”, błędem jest używanie spacji między iterami, ponieważ czytnik ekranu z którego korzystają osoby z niepełnosprawnością wzroku,
każdą z liter będzie traktował jak oddzielny wyraz, - stosuj czcionki w rozmiarze min. 12 pkt, które są bezszeryfowe (czyli pozbawione ozdobnikóww postaci szeryfów – końcówki znaków są proste – np. Helvetica, Arial, Calibri, Tahoma)